Pożegnanie Windows 2003 Server

Czy wymiana systemu jest konieczna?…
…przeczytaj:

Odpowiedź na to pytanie może nie być jednoznaczna. Jak zawsze wszystko zależy od punktu widzenia, a w realiach wielu podmiotów przede wszystkim od możliwości finansowych i odniesieniu tego problemu do innych – wymagających jeszcze pilniejszej uwagi i podjęcia działań (w szczególności w oświacie).

FUNKCJONALNOŚĆ

Na początku warto rozważyć kontekst funkcjonalności jaką oferuje pracownia komputerowa oparta o przestarzały system operacyjny serwera. Pytanie: Czy wymiana systemu jest konieczna w odniesieniu przede wszystkim do możliwości dalszego prowadzenia zajęć z informatyki  w szkole? - zadaje sobie chyba każdy administrator takiej pracowni. Brak aktualizacji systemu operacyjnego nie powinien wpłynąć na możliwość prowadzenia zajęć z informatyki, gdyż nauczanie przedmiotu w oparciu system operacyjny Windows Server 2003 (także wersja SBS występująca w wielu pracowniach komputerowych z programów UE EFS) wydaje się spełniać ogólny zakres programowy MEN-u (w którym – z wiadomych względów – nie ma mowy o oprogramowaniu konkretnych producentów czy ich wersjach). Aczkolwiek warto zauważyć, że program wielu szkół średnich (w szczególności techników, ale także i liceów z rozszerzonym programem nauczania informatyki) obejmuje instalację systemu operacyjnego i jego konfigurowanie¹, zatem praca na systemie innym niż przynajmniej Windows Server 2008 (a najlepiej najnowszym Windows Server 2012) wydaje się mało racjonalna na dzień dzisiejszy. Na pewno ucierpi na tym przygotowanie zawodowe, gdyż niższy poziom wiedzy (która nie obejmuje najnowszych – obecnie użytkowanych produkcyjnie w firmach czy instytucjach – systemów operacyjnych) będzie oznaczał potrzebę dodatkowego kształcenia w tym kierunku np. na okoliczność potrzeby zaliczenia egzaminów Microsoft, a tym samym zdobycia niezbędnych certyfikatów wymaganych na rynku pracy.

W takich pracowniach używanie systemu operacyjnego Windows Server 2003 ewidentnie wpłynie negatywnie na poziom wiedzy uczniów, a tym samym ich start w karierę zawodową będzie odbywał się z innego – niższego pułapu. Tymczasem należy pamiętać, że kierunek IT to jedna z pewniejszych dróg zawodowych gwarantujących zatrudnienie i wysokie wynagrodzenie, którą podąża i wybiera wielu młodych ludzi.

¹ Egzamin zawodowy z informatyki (technik – informatyk) - zakres - pobierz

...obejrzyj materiał:

"Dwa światy – Windows Server 2003 a 2012. Różnice i korzyści z nowej wersji serwera"
przejdź

BEZPIECZEŃSTWO

Drugi etap rozważań dotyczy aspektu bezpieczeństwa – czyli można powiedzieć bardzo ważnej (jeśli nie najważniejszej, w dzisiejszych czasach) sfery funkcjonowania komputerów a w szczególności serwerów. Warto więc zacząć od wyjaśnienia co w praktyce będzie oznaczał brak wsparcia technicznego dla wycofywanego przez Microsoft systemu.   Oznacza to, że od połowy lipca nie będą udostępniane nowe poprawki zabezpieczeń (tzw. "łatki"), a to obok braku lub nieaktualnego oprogramowania antywirusowego najczęstsza przyczyna problemów z bezpiecznym i stabilnym działaniem systemów operacyjnych. Trzeba sobie zdawać sprawę, że prawdopodobieństwo włamania się na serwer jest także stosunkowo realny i nie należy go wykluczyć. Sporo osób oczywiście zada pytanie – ale przecież włamanie do serwera pracowni na którym "nic nie ma" naruszy co prawda integralność, ale nie będzie miało żadnych innych konsekwencji, gdyż nie ma tam ważnych danych (np. osobowych, tajnych, poufnych itp.). Poza tym, komu zależało by na zorganizowaniu takiego włamania?

Musimy zdawać sobie sprawę, że nie każde włamanie ma na celu kradzież danych. Możemy wyróżnić wiele innych typów włamań, jak również wiele celów jakie im przyświecają:

• użycie zasobów serwera (jego mocy obliczeniowej) do działań szkodliwych i niezgodnych z prawem w sieci Internet (dalszych włamań np. dotyczących bankowości elektronicznej, rozsyłania spamu, maskowania personaliów) czyli de facto stworzenia tzw. komputera zombie
• unieruchomienie serwera (jego przeciążenie, które doprowadzi do jego wyłączenia lub brak możliwości reagowania na polecenia użytkownika/administratora) – zrealizowane chociażby dla tzw. hecy, przez "żartownisia"
• skasowanie danych z serwera (plików użytkowników, jak i uszkodzenie samego systemu operacyjnego) – powodujące potrzebę ich przywracania z kopii zapasowych (lub w przypadku ich braku – bezpowrotnie) oraz powodujące niepotrzebne straty czasowe (w przypadku np. przywracania pierwotnego stanu systemu operacyjnego)

Tymczasem brak "łatek" sprawi, że przejęcie kontroli (które umożliwia ziszczenie się powyżej przytoczonych scenariuszy) nad takim serwerem wcale nie będzie takie trudne, a opis jak je wykonać i jakich narzędzi do tego użyć pewnie niebawem pojawią się w Internecie. Takie sytuacje miały już miejsce - chociażby w przypadku wycofanego systemu Windows XP, do którego firma Microsoft także wycofała wsparcie (8 kwietnia 2014) i już po okresie kilku miesięcy okazało się, że system jest narażony na włamania, których mechanizm działania opisano w sieci.

Warto zauważyć, że serwer pracowni komputerowej w wielu placówkach oświatowych służy nie tylko celom dydaktycznym – do prowadzenia zajęć z przedmiotu informatyki. Jest to (niestety) często serwer dostępowy (tutaj w rozumieniu serwera, do którego podłączone są także inne komputery – nie tylko uczniowskie, ale także personelu szkoły – pracowników obsługi administracyjnej jak i nauczycieli celem zapewnienia im dostępu do Internetu) lub serwer bazodanowy na którym gromadzi się dane szkoły (w tym osobowe), a także serwer szkolnej strony internetowej. Wszystkie te wymienione wyżej role jakie dodatkowo spełnia serwer pracowni, powodują, że zagrożenie dla bezpieczeństwa wzrasta diametralnie.
 

Jakie mogą być konsekwencje włamania, niestabilnej pracy systemu lub w skrajnych przypadkach unieruchomienia serwera?

Wystarczy tylko wyobrazić sobie konsekwencję utraty (skasowania) czy wycieku danych osobowych z baz danych wykorzystywanych przez pracowników "administracji", usunięcia lub co chyba jeszcze gorsze - podmiany strony internetowej szkoły (np. na taką zawierającą treści niepożądane, obelżywe itp.), czy unieruchomienia serwera, a tym samym dostępu do Internetu w całej szkole.

Wykorzystywanie serwera pracowni do innych ról, niż pierwotnie przewidziano, to niestety powszechna praktyka, a nie odosobnione przypadki. Doświadczenie branżowe pokazuje, że zastosowanie takie mają miejsce. Dzieje się tak na skutek tego, iż serwer pracowni jest to często jedyny serwer w szkole, gdyż sytuacja finansowa placówki nie pozwala na zakup drugiej maszyny i rozdzielenia ról/zadań.

NIE TYLKO SZKOLNE PRACOWNIE KOMPUTEROWE…

Obok szkolnych pracowni komputerowych pod kontrolą systemów operacyjnych Windows Server 2003 pracują także (jeszcze) serwery w sieciach "administracyjnych"², w których działanie takiego oprogramowania bez aktualizacji jest szczególnie niepożądane, co opisano wyżej (akapit dotyczący łączenia ról serwera pracowni komputerowych). W tych serwerach zmiany trzeba dokonać jak najszybciej.
Problem  braku aktualizacji dla Windows Server 2003 i potrzeby aktualizacji systemów dotyczy naturalnie także przedsiębiorstw i wszystkich podmiotów gospodarczych (instytucji, administracji rządowej i samorządowej itp.).

² Sieć administracyjna – rozumiane jako infrastruktura LAN udostępniona dla pracowników szkoły (obsługa administracyjna, nauczyciele), z wyłączeniem sieci „uczniowskiej” (udostępnionej w pracowni komputerowej, ewentualnie bibliotece itp.)

Rządowy Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe (CERT³) zaleca jak najszybsze "przejście na nowsze platformy zapewniające wyższy poziom bezpieczeństwa".

³ Głównym zadaniem CERT jest zapewnianie i rozwijanie zdolności jednostek organizacyjnych administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej do ochrony przed cyber zagrożeniami.
(Źródło: http://www.cert.gov.pl/cer/wiadomosci/zagrozenia-i-podatnosc/712,Koniec-wsparcia-dla-Windows-Server-2003.html)

ZGODNOŚĆ I WYDAJNOŚĆ

Ostatnia kwestia dotyczy zgodności i wydajności pracy systemów.

Warto zauważyć, że wiele podmiotów (zarówno firmy jak i instytucje) posiadają wdrożoną Politykę bezpieczeństwa lub Politykę ochrony danych osobowych, której filary opierają się o normy, aktualnie obowiązujące przepisy (ustawy, rozporządzenia, dyrektywy) oraz rekomendacje. Brak dbałości o infrastrukturę sieciową, w szczególności wysoki (należyty i adekwatny do sytuacji i rodzaju przetwarzanych danych) poziom zabezpieczeń – co wyraża się w szczególności w tolerowaniu funkcjonowania systemów operacyjnych komputerów (w szczególności serwerów) pozbawionych wsparcia producenta - oznacza jej dyskwalifikację w przypadku próby uzyskania różnego rodzaju certyfikatów czy też audytów zgodności z regulacjami. Należy mieć ten aspekt na uwadze, np. w przypadku jeśli serwer z systemem operacyjnym nie wspieranym przez producenta wchodzi w skład systemu informatycznego (SI) w rozumieniu Ustawy o Ochronie danych osobowych, Polityka nie może być wówczas realizowana.

Temat zgodności - nie formalnej - ale już stricte praktycznej należy także mieć na uwadze w kontekście współpracy systemu operacyjnego serwera z zainstalowanym na nim oprogramowaniem. Oprogramowanie te (aplikacje, bazy danych) także podlega aktualizacjom i może się okazać, że system operacyjny nie spełnia wymogów najnowszych wersji programów i jest z nimi niekompatybilny co w praktyce oznacza pozbawienie się możliwości użytkowania ich najnowszych (a co z tym często idzie – bardziej funkcjonalnych i bezpiecznych) wersji.

I wreszcie ograniczenia sprzętowe systemu operacyjnego Windows Server 2003, mogą stanowić barierę, zarówno dla uruchamiania najnowszych aplikacji jak i potrzeby podniesienia wydajności działania. Architektura 32-bitowego adresowania pamięci operacyjnej serwerów (za pomocą której pracuje większość do dziś funkcjonujących maszyn z tymi systemami) – pozwala używać jedynie do 4GB RAM-u (dla najczęściej wykorzystywanej wersji Standard). Tymczasem jest to ilość przyjmowana jako minimalna dla poprawnego działania współczesnych komputerów osobistych (PC) lub przenośnych typu laptop / smartfon. Zatem stanowczo za mało na potrzeby serwera.

NIE TYLKO OPROGRAMOWANIE…

Inną sprawą jest fakt, że same urządzenia (serwery lub "pseudo" serwery, których role przejęły lepiej doposażone sprzętowo– oczywiście relatywnie na dany czas - PC-ty), są w wielu przypadkach już przestarzałe (na przykład funkcjonują pod kontrolą jedno rdzeniowego procesora) i często ulegają awariom sprzętowym (w szczególności dotyczy to dysków twardych i zasilaczy) stąd potrzeba ich wymiany staje się nieodzowna. Konieczność wymiany sprzętu (a nie tylko samego oprogramowania) sprawia, że problem staje się jeszcze trudniejszy do przezwyciężenia, gdyż operacja wymiany / migracji serwera jest po prostu droższa. Ciężar do podźwignięcia jest zatem większy niż mogłoby się na początku wydawać. Niestety nie ma rozwiązania alternatywnego stąd też wymianę na pewno trzeba zaplanować wcześniej i dążyć do zoptymalizowania kosztów.

Zdając sobie sprawę z kontekstu finansowego można powiedzieć, że w przypadku szkolnej pracowni komputerowej (odpowiednio skonfigurowanej – tj. nie spełniającej innych ról) – sprawa może poczekać, aczkolwiek warto mieć na uwadze to, że nie jest to rozwiązanie bezpieczne (nawet jeśli jest to "tylko" serwer pracowni), optymalne i korzystne zarówno dla użytkujących ją uczniów, jej administratora jak i kadry odpowiedzialnej za sprawy formalne.

Tak naprawdę wszystkie trzy aspekty są bardzo ważne i ściśle ze sobą powiązane...

Kiedy i jak dokonać wymiany systemu operacyjnego serwera?...
...przeczytaj:

1. Wymiany (migracji) systemu można oczywiście wykonać we własnym zakresie, jednakże potrzeba do tego jest spora wiedza i doświadczenie by wdrożenie zakończyło się sukcesem. Sam producent oprogramowania przygotował specjalne narzędzia do wspomagania procesu migracji.  
https://technet.microsoft.com/en-us/windows/dn475741
Gdy nie jesteśmy pewni czy nasze umiejętności wystarczą – warto wspomóc się firmą zewnętrzną, która ma takie wdrożenia za sobą.

2. Należy pamiętać, że wymiana systemu operacyjnego serwera może pociągnąć za sobą także potrzebę wymiany sprzętu. Zatem przed przystąpieniem do realizacji zadania,  należy wykonać audyt sprzętu i oprogramowania oraz ewentualnie uwzględnić w budżecie dodatkowy koszt samej maszyny.      

3. Doskonałym czasem na zmianę systemu/serwera w przypadku placówek oświatowych jest okres wakacyjny lub feryjny. Nie znaczy to, że operacji nie można przeprowadzić np. w innym okresie intensyfikując pracę lub rozkładając pracę na etapy (delegując poszczególne role).

Ile czasu pozostało?

Koniec wsparcia technicznego systemu operacyjnego Microsoft Windows Server 2003 teoretycznie dezaktualizuje naszą ofertę "Rekonfiguracji pracowni komputerowej", jednakże niektóre jej elementy nadają się nadal do zastosowania. O szczegóły pytaj naszych wdrożeniowców.

JUŻ DZIŚ ZGŁOŚ SIĘ PO OFERTĘ

Co nas wyróżnia:
tego nie oferuje konkurencja

• posiadamy wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu szkolnymi  pracowniami komputerowym w związku z tym migracji dokonujemy sprawnie i szybko (co przekłada się na konkurencyjną cenę)
• stosujemy produkty tylko sprawdzonych marek i renomowanych producentów
• rozwiązanie kompleksowe – pod klucz - żadnych ukrytych kosztów po instalacji
• szybkie terminy realizacji oraz elastyczne godziny pracy (np. poza regularnymi godzinami pracy zamawiającego)
• nie zarabiamy na oprogramowaniu (nie doliczamy do niego marży)
• urządzania sieciowe wymagające wymiany zabieramy w rozliczeniu *
• wydłużone czasy rozliczeń
• duże upusty cenowe dla stałych klientów

*- wykorzystujemy je do testów sieci lub jako urządzenia zastępcze w razie awarii (urządzania nie są oferowane klientom)

W ofercie posiadamy także inne rozwiązania:

• "Połączenie" 2-ch lub więcej pracowni - w jedną
  dotyczy pracowni EFS lub własnych - szkolnych
  Ułatwiona administracja dla opiekunów pracowni i nauczycieli prowadzących zajęcia, możliwość logowania na te same konta w różnych salach, redukcja kosztów zakupu i utrzymania kilku serwerów (jeden wydajny serwer, jedna domena).
•  Wymiana lub modernizacja starego serwera
  Rewitalizacja sprzętu poprzez wymianę podzespołów lub rozwiązanie oparte o nowy serwer

Chcesz poznać aktualne ceny?
•  Skontaktuj się z naszym konsultantem lub odwiedź nasze biuro
•  Sprawdź naszą ofertę na modernizację sprzętu pracowni komputerowej

tel.: (22) 863 00 37 (infolinia)
tel.: 500 289 011 , 500 289 022 (konsultanci handlowi)
e-mail: zamowienia@serwkom.pl

Podane nazwy i znaki producentów są prawnie zastrzeżone i podane zostały jedynie w celach informacyjnych
Publikacja nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu kodeksu cywilnego
Zdjęcia poglądowe